تعریف مدیریت موجودی کالا
مدیریت موجودی به معنای نظارت بر دارایی‌های غیر سرمایه‌ای یا موجودی کالا است. به عنوان مولفه‌ای از مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت موجودی کالا بر جریان کالاها از تولیدکنندگان به انبارها و از این مکان‌ها به محل فروش نظارت دارد. وظیفه اصلی مدیریت موجودی انبار ثبت سوابق دقیق هر محصول جدید یا برگشتی هنگام ورود یا خروج از انبار یا محل فروش است.
سه روش معمول مدیریت موجودی
- سیستم تولید به موقع (JIT)
تکنیک سیستم تولید به موقع ust-in-Time) ) یک استراتژی برای افزایش کارایی و کاهش ضایعات با دریافت کالاها به مقدار لازم برای فرآیند تولید است و در نتیجه هزینه‌های موجودی را کاهش می‌دهد.
تحویلJIT منجر به کاهش هزینه‌ها می‌شود و با عوامل زیر بازده و سود را بهبود می‌بخشد:
- کاهش سطح موجودی
- کاهش هزینه‌های کار
- کاهش فضای انبار
- بهره‌وری بیشتر
- بهبود کیفیت
- کاهش زمان تولید
- آنالیز ABC موجودی انبار
در این روش مدیریت موجودی کالا براساس طبقه‌بندی محصولات انجام می‌شود. آنالیز ABC به شما امکان می‌دهد ارزش و اهمیت محصول خود را با توجه به میزان تقاضا و ارزش سود مشخص کنید. در این روش نخست قیمت کالا تعیین می‌شود و سپس براساس گردش ماهیانه و سالیانه اهمیت آن تعیین می‌شود و در آخر آن را در سه دسته به ترتیب از با اهمیتترین تا کم اهمیتترین قرار می‌دهید با توجه به این که هر کلا در کدام دسته قرار می‌گیرد سیاست کنترل موجودی متناسب با آن اعمال می‌شود.. بدین ترتیب کالاهای دسه A نیازمند کنترل موجودی دقیق و انلاین هستند و دوره انبارگردانی آن کوتاه تر خواهد بود.
دسته A : با ارزش‌‌ترین محصولات شما که بیشترین سود را در سود کلی دارند.
دسته B : محصولی که در جایی بین بیشترین و کم اهمیتترین قرار می‌گیرد.
دسته C : محصولاتی برای معاملات کوچک که برای سود کلی حیاتی هستند؛ اما به طور جداگانه برای شرکت به طور کلی اهمیت چندانی ندارند.
- تکنیک دراپ شیپینگ (Dropshipping)
تکنیک دراپ شیپینگ یک روش انجام خرده‌فروشی است که در آن فروشگاه محصولات نهایی را برای فروش در انبار خود نگه نمی دارد. در عوض، وقتی یک فروشگاه مجبور به فروش کالایی شد، کالا را از شخص ثالث خریداری می‌کند و مستقیماً به مشتری ارسال می‌شود. در نتیجه، تاجر هرگز محصول را نمی‌بیند یا با آن اداره نمی‌کند.
فرمول‌های مدیریت موجودی
نقطه سفارش
عبارت از زمانی است که موجودی انبار به حدی می رسد که باید برای تامین موجودی، سفارش خرید صادرشود. مقدار سفارش با استفاده از فرمول زیر به دست می اید :
نقطه سفارش = (مدت تهیه کالا *متوسط مصرف روزانه یا ماهانه) + حداقل موجودی
حداقل موجودی
این مقدار از کالا برای موارد پیش بینی نشده، از قبیل تاخیر در خرید مجدد کالا و … در نظر گرفته می شود . معمولا ذخیره ایمنی 10% مصرف کل سالیانه براورد می شود و یا از فرمول زیر حساب می شود.
حداقل موجودی = نقطه سفارش – ( مدت تهیه کالا * میانگین مصرف روزانه یا ماهانه)
حداکثر موجودی
بیشترین مقدار هر یک از اقلام کالایی است که موجودی نباید ازآن مقدار در انبار تجاوز کند. آگاهی از میزان حداکثر موجودی، از خرید و نگهداری بیش از حد اجناس جلوگیری می کند.
متوسط موجودی(حد مطلوب)
مقداری است که در انبار بیش از 50% کالا موجود باشد. متوسط موجودی را می توان با استفاده از فرمول زیر به دست اورد:
متوسط موجودی = ( حداقل موجودی + حداکثر موجودی ) /2
گردآورنده:
رضا سلیمی
نویسنده:
رضا سلیمی
مدیربازاریابی و فروش
مدرس و مشاور صنعت پخش
